Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forum
Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forum — TEIF 2025 Kuala-Lumpur şäherinde üstünlikli tamamlandy. Forum Türkmenistanyň halkara maýa goýum gepleşigindäki we durnukly energetika hyzmatdaşlygyndaky ornunyň giňeýändigini görkezdi. “Türkmenistanyň energetika geljegine maýa goýmak” mowzugynda, “Energetika bilen maýa goýumyň birikýän nokady” şygary bilen geçirilen forum 42 ýurtdan 450-den gowrak wekili — döwlet edaralarynyň ýolbaşçylaryny, pudak liderlerini, halkara energetika kompaniýalaryny, maliýe institutlaryny we strategik hyzmatdaşlary bir ýere jemledi.
Hyzmatdaşlyk we ösüş
Forum “Türkmengaz” we “Türkmennebit” döwlet konsernleri hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy tarapyndan, “Turkmen Energy Forum” bilen hyzmatdaşlykda gurnaldy. TEIF 2025 energetika, ulag we aragatnaşyk, gurluşyk hem-de maliýe ýaly esasy pudaklarda Türkmenistananyň maýa goýum mümkinçiliklerini görkezmek üçin ýokary derejeli meýdança bolup çykyş etdi. Mundan başga-da ol durnukly ösüş mümkinçilikleri boýunça giň gerimli pikir alyşmalary amal etmäge mümkinçilik berdi hem-de Türkmenistan bilen dünýä maýa goýum jemgyýetiniň arasyndaky gatnaşyklary pugtalandyrdy.
Açylyş dabarasynda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşyjylary gutlap, halkara hyzmatdaşlygynyň we maýa goýumlaryň ykdysady ösüşiň dowamlylygy üçin strategik ähmiýetini nygtaýan ýüzlenmesi okaldy.
Giň we ýokary derejeli gatnaşyjylar düzümi
Forumda CNPC, Dragon Oil, Petronas, Mitro we ENI ýaly öňdebaryjy milli we halkara kompaniýalar işjeň gatnaşyp, energetika we onuň bilen baglanyşykly pudaklardaky maýa goýum mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar. Gatnaşyjylar deňizde ýerleşýän 21-nji we 23-nji bloklar, Günbatar Çeleken käniniň ösdürilmegi, kämil ýag-gaz aktiwleriniň optimizasiýasy hem-de Galkynyş gaz käniniň mundan beýläk-de ösdürilmegi ýaly taslamalary öwrendiler.
Esasy ara alyp maslahatlaşmalar we innowasiýalar
Forumyň gün tertibinde aşakdaky ugurlar boýunça strategik mejlisler geçirildi:
• energetika we infrastruktura pudaklarynda täze maýa goýum mümkinçilikleri;
• tebigy gazyň monetizasiýasy we sebit gaz geçirijilerine gatnaşmak;
• çuňňur gaýtadan işlemek we nebithimiýa senagatynyň ösdürilmegi;
• sanly özgertmeler we telekommunikasiýanyň orny;
• durnukly ösüş, metan zyňyndylarynyň azaldylmagy we energetika geçiş çözgütleri.
Nebit-gaz pudagynda emeli aň boýunça geçirilen ýörite “tegelek stol” mejlisi aýratyn ünsi özüne çekdi. Bu ýerde öňdebaryjy tehnologiýalaryň uglewodorod serişdelerini gözlemekde we öndürmekde netijeliligi we bäsdeşlik artykmaçlyklaryny nädip ýokarlandyryp biljekdigi ara alnyp maslahatlaşyldy. Bu bolsa Türkmenistanyň innowasiýa ygrarlylygyny aýdyň görkezdi.
Mundan başga-da, Türkmenistananyň wekilleri ýurduň sanly özgertmeler babatdaky gazananlaryny we telekommunikasiýa pudagyndaky maýa goýumyň ileri tutulýan ugurlaryny paýlaşyp, özara bähbitli hyzmatdaşlyga açykdygyny bellediler.
Halkara maýa goýumlary we hyzmatdaşlyk üçin itergi
Forumyň dowamynda dünýä energetika we maýa goýum jemgyýetiniň işjeňligi Türkmenistanyň ykdysady mümkinçiliklerine bolan ynamyň artýandygyny görkezdi. Halkara guramalaryň we saýlanan hyzmatdaşlaryň gatnaşmagy, şeýle-de nebithimiýa we energetika kompaniýalarynyň barlygy TEIF 2025-iň Aziýada we onuň çäginiň daşynda möhüm maýa goýum boýunça gepleşik meýdançasy hökmünde ornuny berkitdi.
Geljege nazar
Forum Türkmenistanly we halkara wekilleriň arasynda möhüm ikitaraplaýyn duşuşyklar we netijeli aragatnaşyklar bilen oňyn ýagdaýda tamamlandy. Gatnaşyjylaryň köpüsi hyzmatdaşlygyň güýçlendirilmeginiň we ykdysadyýetiň möhüm pudaklarynda täze maýa goýum mümkinçilikleriniň ähmiýetini belledi.
Guramaçylyk boýunça komitet ähli hemaýatkärlere, wekillere we çykyş edenlere minnetdarlyk bildirip, TEIF 2026-nyň taýýarlyklarynyň eýýäm başlandygyny mälim etdi. Maksat — Kuala-Lumpurda gazanylan üstünlikleri has-da ösdürmekdir.
TEIF 2025 Türkmenistanyň energetika we ykdysady giňişliginiň durnukly maýa goýumlar we halkara hyzmatdaşlyk üçin özüne çekiji mümkinçilikleri hödürleýändigini subut etdi hem-de ýurduň dünýä sahnasyndaky ygtybarly hyzmatdaş hökmündäki ornuny berkitdi.